Różanka

Specjalną, osobną częścią działu roślin ozdobnych jest różanka (nr IX na planie), zwana także rozarium, ulokowana po prawej stronie od głównego wejścia do Ogrodu. Tradycja sadzenia róż w ogrodach ozdobnych sięga starożytności. Uprawiano je już w Persji w XII wieku p.n.e., a ówczesna poezja łączyła motyw róż i ogrodowych słowików. Później sztuka uprawy tych kwiatów trafiła do starożytnej Grecji i Rzymu oraz do świata islamu. Do europejskich ogrodów sprowadzili róże w XII i XIII wieku wracający z Bliskiego Wschodu krzyżowcy, choć wcześniej były już one przywożone z arabskich ogrodów Półwyspu Iberyjskiego. W średniowiecznej Europie róże były ważnym, bo symbolicznym elementem ogrodów maryjnych, a takżehortus conclusus, czyli ogrodu zamkniętego, mającego być odbiciem biblijnego raju. Różanki zakładano na planie koła lub kwadratu, regularnie podzielonego ścieżkami na rabaty. Kształt ten zachowały do naszych czasów.

W różance Ogrodu Botanicznego posadzono róże odmian ogrodowych. Najliczniejszą grupę stanowią róże wielkokwiatowe, poza nimi rosną tu także róże wielokwiatowe (polianty), dawne odmiany powtarzające kwitnienie, czyli tak zwane remontantki (na przykład odmiana ‘Frau Karl Druschki’ z 1901 roku), róże miniaturowe oraz róże angielskie, łączące cechy dawnych róż ogrodowych i odmian współczesnych. W rogach różanki, przy podporach, posadzone zostały odmiany pnące, dobrane odpowiednio do trudnych warunków klimatycznych. Wśród nich jest Rosa helenae ’Semiplena’, co roku obsypana jasnokremowymi, drobnymi kwiatami. Miejsce w naszej kolekcji znalazła także grupa róż wyhodowanych pod koniec XX wieku przez Davida Austina, zwanych różami angielskimi. Powstały one z krzyżowań starych odmian (Old Roses) z nowoczesnymi (R. thea hort.) i różami wielkokwiatowymi (R. floribunda). Wśród nich są takie odmiany jak ‘Winchester Cathedral’ i ‘Graham Thomas’. Ważną grupę w kolekcji róż stanowią odmiany polskie, wyhodowane po II wojnie światowej przez Leopolda Grąbczewskiego, Bolesława Wituszyńskiego i Stanisława Żyłę, na przykład ‘Chopin’, ‘Merkury’, ‘Kutno’, ‘Warszawa’.