Vrtbovski ogród w Pradze

Dorota Szubierajska zabierze nas do przepięknego ogrodu naszych południowych sąsiadów. Dorota Szubierajska to wieloletnia kuratorka działu roślin ozdobnych i rosarium w Ogrodzie Botanicznym UW.

Vrtbovski ogród to najpiękniejszy ogród barokowy w Pradze położony w dzielnicy Malá Strana na wzgórzu Petřín, blisko ruchliwej ulicy Karmelitskiej, Placu Malostrańskiego i Mostu Karola.  Jeśli będziecie zwiedzać Pragę bez mapy, możecie go przegapić, gdyż jest niewielki, a wejście do Ogrodu jest niepozorne, podobne do innych bram w tej zabytkowej okolicy Pragi. 

Hrabia Jan Josef Vrtba, czeski arystokrata, sprawujący urząd Burgrabiego Zamku Praskiego, zapragnął założyć przy swoim pałacu (w miejscu dotychczasowej winnicy) wspaniały ogród. Taka wtedy panowała moda wśród arystokratów. 

Czy przeszkadzało mu. że działka, którą dysponował miała zaledwie 3000 m.kw. powierzchni, ciągnęła się stromo w górę i była wciśnięta między kamienice? Otóż wcale mu to nie przeszkadzało! Dzięki swojemu uporowi udało się w ciągu pięć lat założyć ten wyjątkowy ogród, który od samego wejścia do dzisiaj oczarowuje zwiedzających. Vrtbovski, barokowy ogród we włoskim stylu zbudowano w latach 1715–1720. Autorem projektu był Franciszek Maksymilian Kanka, a rzeźbiarskie dekoracje zostały stworzone przez Matthiasa Bernarda Brauna. Mówi się o nim, że jest jednym z najpiękniejszych ogrodów w swoim rodzaju na północ od Alp. Ogród o kaskadowym charakterze zachwyca atmosferą, nieoczywistymi rozwiązaniami, a przede wszystkim widokiem z najwyższego poziomu ogrodu. Ogromną wartością tego ogrodu jest to, że przetrwał on od momentu powstania do naszych czasów w niemal niezmienionej formie. Na początku XIX w. dobudowano jedynie najwyższą platformę widokową. Po okresie zaniedbania, został odrestaurowany w końcu XX w., a trwało to dłużej, niż samo zakładanie ogrodu.

Od samego wejścia zwiedzających zaskakuje fakt, że ogród prowadzi w górę. Zwykle spotykamy odwrotne rozwiązania. Tutaj wchodzimy do najniższej części ogrodu, przez pokrytą barokowymi freskami Salla Terrena – pomieszczenie typowe dla XVIII wiecznych zamków i pałaców, łączące ogród z przedsionkiem lub schodami – i dalej poruszamy się już tylko w górę. Ogród poprzecinany jest alejkami i schodami prowadzącymi w górę na kolejne ogrodowe piętra. Nie są to duże tarasy, ale widok z poziomu na poziom jest coraz piękniejszy – zarówno na położone poniżej ogrodowe rabaty, ale też na otaczające go tereny Małej strany czy Hradczan. 

Charakterystyczne dla barokowych założeń tarasy obsadzone są niskimi bukszpanowymi żywopłotami, które dzielą przestrzeń, podkreślają kształty rabat i stanowią doskonałe wykończenie parterowych części ogrodu. Barokowe rzeźby, wazy czy fontanny, które spotykamy na każdym kroku w ogrodowej przestrzeni, dopełniają uroku całości. 

Urodę wszystkich czeskich zamków i pałaców podkreślają rozległe parki i ogrody w stylu francuskim i angielskim, w których można podziwiać unikatową roślinność i architekturę krajobrazu. Wiele z nich zostało wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.