Sosna znad rzeki Srebrnej

Żeby spotkać wyjątkowe okazy roślin, nie trzeba odbywać dalekich podróży. Zapraszamy w okolice Mińska Mazowieckiego nad rzekę Srebrną śladami Magdy Chełchowskiej – kuratorki działu biologii roślin w Ogrodzie Botanicznym UW.

Któż z nas nie widział sosny pospolitej (Pinus sylvestris)? Jest najliczniejszą i najpospolitszą wśród sosen występujących w naszym kraju. Tworzy lasy mieszane oraz czyste bory sosnowe. Zajmuje dziś ok. 58% powierzchni polskich lasów i stanowi ponad 65% zasobów drzewnych Polski.

Chciałabym dzisiaj zachęcić Państwa do odwiedzenia pewnej wyjątkowej, ponad 360-letniej sosny, która zawsze robi na mnie duże wrażenie, kiedy ją widzę. Rośnie na granicy Mińska Mazowieckiego, nad rzeką Srebrną, przy ulicy Stankowizna prowadzącej do wsi Gliniak (współrzędne geograficzne: N 52009’19,6’’ E 21033’19,6’’).

Niektóre źródła podają, że drzewo to, pamiętające czasy potopu szwedzkiego, jest najstarszą sosną w Polsce, ale są też ośrodki badawcze, według których najstarsza polska sosna rośnie na Sokolicy i ma ponad 500 lat. Mazowiecka sosna ma 22 m wysokości i 375 cm w obwodzie. Charakteryzuje się nietypową jak dla sosen, wielopniową budową i szeroko rozłożystą koroną. Niewątpliwie świadczy to o tym, że wiele lat temu rosła w tym miejscu samotnie, ciesząc się dostatkiem światła.

Mogła też doznać uszkodzenia mechanicznego. Kiedy to się stało i jak? Możliwe też, że ten nietypowy pokrój uchronił ją przed siekierą drwali? Co wydarzyło się na przestrzeni jej długiego żywota? Jak zmieniał się otaczający ją krajobraz? Takie pytania przychodzą mi do głowy, zawsze, gdy przywołam w pamięci obraz tego niezwykłego drzewa. Dziś wiekową sosnę otacza o wiele młodszy od niej, pachnący żywicą, las sosnowy. Prowadzi do niej krótka ścieżka przyrodniczo-leśna, zaopatrzona w tablice edukacyjne, która biegnie od wydzielonego postoju dla zmotoryzowanych i rowerzystów przy ulicy Stankowizna. Można tu dotrzeć również pociągiem, gdyż w odległości około jednego km znajduje się stacja kolejowa – Mińsk Maz. Anielina.

Korzystajmy z leśnych spacerów! To samo zdrowie! Może następnych razem wybierzecie się na wycieczkę do najstarszej, przynajmniej w środkowej i północnej Polsce, sosny pospolitej?