Lilak pospolity

Krzewy o liliowych kwiatach zalewają nasz wiosenny widnokrąg, cieszą oczy i wabią zapachem. Czy myśleliście kiedyś o tym, by je zjeść? Lilak pospolity (Syringa vulgaris) pochodzi z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) i na tereny Europy Środkowej został sprowadzony w XVI wieku z Imperium Osmańskiego. Dzisiaj traktujemy go nie jak przybysza z Europy Południowej, gdyż wtopił się w krajobraz polskich parków, ogródków, a jego rozrastające się krzewy są śladem po dawnych domostwach.

Niejednokrotnie nazywamy tę roślinę bzem, choć bez czarny (Sambucus nigra) jest krzewem o zupełnie innej morfologii i pochodzeniu. W mieście lilakowe krzewy stanowią piękną ozdobę, natomiast poza nim – rozrastają się i dziczeją, dlatego część bujnie kwitnących wiech kwiatostanowych, można wykorzystać do przygotowania leczniczej herbatki.

Lilak jest nie tylko jadalny, ale zawiera wiele cennych składników aktywnych, które czynią z niego roślinę leczniczą. Zawiera m.in. glikozyd fenolowy o nazwie echinakozyd o działaniu bakteriobójczym, który występuje również w jeżówce (Echinacea). 

Leczniczo działają zarówno kwiatostany, jak i liście oraz gałązki. Wodne napary z lilaka polecane są na wzmocnienie organizmu, wspomagająco w infekcjach (w szczególności układu moczowego), oczyszczające wątrobę. Można je stosować również zewnętrznie do przemywania skóry i irygacji. Jest to bezpieczna roślina, nie ma ściśle określonych ilości dawkowania.

Przepis na fermentowaną herbatkę z kwiatostanów bzu lilaka. 

Czego będziemy potrzebować? Kilku kwiatostanów lilaka pospolitego i czystego słoika.

Przygotowanie: Świeżo zebrane kwiatostany ugniatamy delikatnie w dłoniach lub wałkiem przez ściereczkę. Upychamy w słoiku, który następnie zakręcamy i pozostawiamy na 24 h. Dochodzi wówczas do reakcji utleniania enzymatycznego, tzn. sok komórkowy zgromadzony w lilaku wchodzi w reakcję z tlenem i roślina zyskuje nieco nowy smak i aromat. Po dobie wyjmujemy roślinę ze słoja i suszymy w suchym i przewiewnym miejscu lub piekarniku w temp. do 40 stopni (u nas sprawdza się termoobieg). Gdy kwiatostany staną się suche i lekko zbrązowieją, możemy schować je do puszki i zaparzać łyżkę kwiatów na filiżankę wrzątku przez ok. 20 minut, a następnie popijać 2-3 razy dziennie.