Komunikacja roślin z zapylaczami cz.2

Porcję informacji naukowych przygotowała Justyna Ryniewicz, doktorantka Wydziału Biologii UW, która zajmuje się biologią zapylania roślin.

Podglądaliśmy już jak bardzo wygląd i zapach kwiatów są determinujące dla zapylających je zwierząt. dziś pójdziemy dalej i zobaczymy, czy wyższa temperatura wewnątrz kwiatu jest atrakcyjna dla zapylaczy. Cieplejsze kwiaty pomagają odwiedzającym owadom oszczędzić energię. Dzięki temu zapylacze mogą żerować i zbierać nektar w chłodniejszych warunkach. Niektóre owady znajdują ciepłe schronienie w kwiatach i spędzają tam noc, a rośliny zyskują w ten sposób szansę na zapylenie. Wyższa temperatura we wnętrzu kwiatów może być traktowana jako nagroda dla zapylaczy. 

W jaki sposób rośliny podgrzewają swoje kwiaty?

Członkowie kilku podstawowych rodzin okrytozalążkowych, takich jak Nymphaeaceae i Magnoliaceae, mają zdolność aktywnego wytwarzania ciepła w swoich kwiatach, które powstaje dzięki obecności enzymu – oksydazy alternatywnej. Dzięki podniesionej temperaturze kwiaty są bardziej atrakcyjne dla owadów, np. zapylających je chrząszczy, które często spędzają w nich noc. 

Rekordzistą jest tu filodendron podwójnie pierzasty (Philodendron bipinnatifidum Schott ex Endl.), w przypadku którego temperatura tkanek może być aż o 35°C wyższa od temperatury otoczenia. 

Inne kwiaty, dzięki odpowiedniej ekspozycji, budowie i barwie nagrzewają się dzięki słońcu. Reprezentantem naszej rodzimej flory, w przypadku którego udowodniono znaczne różnice w temperaturze wewnątrz kwiatu w zależności od barwy, jest komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.), której ciemniejsze kwiaty mogą mieć temperaturę nawet o 60 °C wyższą od jasnych osobników. 

Jednak możliwa jest też inna metoda ogrzewania się kwiatów, a w zasadzie nektaru. Bytujące w nektarze drożdże dzięki procesom metabolicznym ogrzewają nektar, który jest bardziej atrakcyjny dla owadów. Kwitnące obecnie ciemierniki cuchnące (Helleborus foetidus L.) wykorzystują właśnie taką metodę ułatwiającą im wabienie zapylaczy.